Aflevering 55: De Grote Vriendelijke 100 met Ionica Smeets

Wat zijn de vijf favoriete kinderboeken van wiskundige en hoogleraar wetenschapscommunicatie Ionica Smeets? We vragen het haar in deze korte special rond de verkiezing van De Grote Vriendelijke 100. Nog t/m 7 november kan iedereen een persoonlijke top vijf indienen via hebban.nl/stem. Uit alle inzendingen stellen we de top 100 samen, die we op 24 november presenteren tijdens De Grote Vriendelijke Pakjesavond. Kaarten voor de avond zijn uitverkocht, maar je kunt je wel inschrijven op de wachtlijst - er komen vermoedelijk nog extra kaarten beschikbaar.

Laat op sociale media onder de hashtag #deGV100 zien op welke boeken jij hebt gestemd met het speciale invullijstje, dat je kunt downloaden uit onze mediakit!

De top 5 van Ionica (in willekeurige volgorde)

1. 'Stem op de okapi' van Edward van de Vendel (Querido 8+, tekeningen: Martijn van der Linden)
2. '19 keer Katherine' van John Green (Lemniscaat 14+, vertaling: Aleid van Eekelen-Benders)
3. 'Je moet dansen op mijn graf' van Aidan Chambers (Querido 14+, vertaling: Willem van Toorn)
4. 'De torens van februari' van Tonke Dragt (Leopold 12+)
5. 'Ik maak nooit iets mee' van Guus Middag (De Bezige Bij 10+)

Aflevering 54: De Grote Vriendelijke 100 met Jaap Friso en Bas Maliepaard

Welke kinderboeken zijn het meest geliefd? De Grote Vriendelijke Podcast zoekt samen met lezerscommunity Hebban naar het antwoord op die vraag met de verkiezing van De Grote Vriendelijke 100, een toplijst met de favoriete kinderboeken aller tijden. Tot en met 7 november 2021 kun je via hebban.nl/stem jouw persoonlijke top 5 indienen. De hele jeugdliteratuur doet mee: van prentenboeken tot young adultromans, non-fictie en poëzie, vertaalde boeken en oorspronkelijk Nederlandstalige.

Laat op sociale media onder de hashtag #deGV100 zien op welke boeken je hebt gestemd met het speciale invullijstje, dat je kunt downloaden uit onze mediakit!

Kaarten voor de Pakjesavond
Op 24 november presenteren we De Grote Vriendelijke 100 tijdens een afwisselende, sfeervolle liveshow in het Haarlemse theater De Liefde, die we De Grote Vriendelijke Pakjesavond hebben genoemd. Kaarten voor de live-opname zijn hier te koop.

Speciale afleveringen
Om je te inspireren voor je top 5, publiceren we tijdens de stemweken korte Grote Vriendelijke 100-podcasts, waarin bekende Nederlandse kinderboekenliefhebbers vertellen welke vijf boeken er wat hun betreft in de top 100 thuishoren. In de eerste aflevering gaan kinderboekrecensenten Jaap Friso (JaapLeest.nl) en Bas Maliepaard (Trouw) in het tuinhuis van de eerste met elkaar in gesprek over hun eigen lijstjes.

Verwijzingen in deze aflevering
Bas verwijst bij de bespreking van zijn lijstje naar zijn interview met Jason Reynolds in Trouw en onze In Memoriam-aflevering voor Peter van Gestel.

De top 5 van Bas (in willekeurige volgorde):

1. 'De dwergjes van Tuil' - Paul Biegel (Gottmer 5+, tekeningen: Mies van Hout)
2. 'Let goed op' - Jason Reynolds (Condor 12+, vertaling: Maria Postema)
3. 'Schijnbewegingen' - Floortje Zwigtman (Luitingh-Sijthoff 15+)
4. 'De wonderbaarlijke reis van Edward Tulane' - Kate DiCamillo (Querido 8+, tekeningen: Bagram Ibatoulline, vertaling: Martha Heesen)
5. 'Winterijs' - Peter van Gestel (De Fontein 10+)

De top 5 van Jaap (in willekeurige volgorde):

1. 'De bijenkoningin' - Veronica Hazelhoff (Querido 13+)
2. 'Heb jij misschien Olifant gezien?' - David Barrow (Gottmer 3+, vertaling: J.H. Gever)
3. 'De zweetvoetenman' - Annet Huizing (Lemniscaat 10+, tekeningen: Margot Westermann)
4. 'De gebroeders Leeuwenhart' - Astrid Lindgren (Ploegsma 10+, tekeningen: Ilon Wikland, vertaling: Rita Verschuur)
5. 'Spinder' - Simon van der Geest (Querido 10+, tekeningen: Karst-Janneke Rogaar)

Aflevering 53: Lida Dijkstra (m.m.v. Djenné Fila)

Se hat in hiel soad boeken yn it Nederlânsk en yn it Frysk skreaun. Ferline wike ferskynde har nijste boek ‘Skaad fan Toet’ (‘Schaduw van Toet’)… Us gast foar dizze 53ste ôflevering fan De Grote Vriendelijke Podcast is Lida Dykstra!

Oftewel: Ze heeft veel boeken geschreven in het Nederlands en in het Fries. Vorige week verscheen haar nieuwste boek, 'Schaduw van Toet' (Luitingh-Sijthoff 12+, tekeningen: Djenné Fila)... Onze gast in deze 53ste aflevering van De Grote Vriendelijke Podcast is Lida Dijkstra!

Kinderboekrecensenten Jaap Friso (JaapLeest.nl) en Bas Maliepaard (Trouw) spreken met Lida over de beroemdste farao uit het oude Egypte: Toetanchamon. En over zijn halfzusje Amany, hoofdpersoon van het boek, met wie Toet trouwde (zo ging dat in die tijd). Het gaat over research doen tot je een ons weegt, mummielinnen hamsteren tijdens een pandemie, sterke vrouwen in een tijd dat een zoon volgens de heersende opvattingen meer waard was dan een dochter, over goden, macht, grafkelders en schrijven in versvorm. En een boodschap van illustratrice Djenné Fila, die de beeldschone illustraties maakte, geïnspireerd op Egyptische kunst.

Verwijzingen in deze aflevering
We openen de uitzending met een verwijzing naar De Grote Vriendelijke 100, de verkiezing van de lijst met favoriete kinderboeken aller tijden. Als je hier meer over weten, luister dan naar onze Update van september, waarin we alles uitleggen, of lees de shownotes van die aflevering.
De vijf boeken die Lida aandraagt voor de top 100 zijn: 'Wiele wiele stap' van Miep Diekmann (tekeningen: Thé Tjong-Khing), 'De roos en het zwijn' van Anne Provoost (Querido 12+), 'Tutte mei de linten' van Diet Huber (Friese Pers Boekerij 3+), 'Het boek van Bod Pa' van Anton Quintana (Querido 10+) en haar Parel: 'Het geheim van de keel van de nachtegaal' van Peter Verhelst (tekeningen: Carll Cneut, De Eenhoorn 6+).

Lida Dijkstra is Berneboeke-ambassadeur, de Friese Kinderboekenambassadeur. Op deze website vind je alle informatie over deze functie.

Andere boeken van Lida noemen: 'Wachten op Apollo' (Lemniscaat 8+), 'Verhalen van de vossenbroertjes' (Pimento 9+) en 'Het beest met de kracht van tien paarden' (Luitingh-Sijthoff 12+). Dat boek tipten we onze aflevering met Pieter Koolwijk, die de Gouden Griffel 2021 won met zijn 'Gozert'.

De foto van illustrator Djenné Fila als kind bij de buste van Nefertiti in het Ägyptisches Museum Berlin zie je hiernaast.

Besproken boeken
Bij het bespreken van de boeken verwijst Bas naar dit gesprek met Jordan Scott en Sydney Smith over het prentenboek 'Ik praat als een rivier'.

'Lennox en de Gouden Sikkel'
Zindzi Zevenbergen
Tekeningen: Hedy Tjin en Brian Elstak
De Harmonie 8+

'Ik praat als een rivier'
Jordan Scott
Tekeningen: Sydney Smith
Vertaling: Edward van de Vendel
Querido 5+

'Rekenen voor je leven'
Edward van de Vendel & Ionica Smeets
Tekeningen: Floor de Goede
Nieuwezijds 10+

Aflevering 52: Update september 2021 (m.m.v. Joke van Leeuwen en Pyhai)

In deze aflevering van De Grote Vriendelijke Update staan we uitgebreid stil bij de 66ste Kinderboekenweek, die woensdag 6 oktober 2021 van start gaat met als thema ‘Worden wat je wil’. We praten met Pyhai over haar illustraties in het Kinderboekenweekgeschenk 'Tiril en de toverdrank' van Bette Westera. Was het voor haar een grote verrassing om gevraagd te worden? Ook bespreken we de genomineerden voor de Gouden Griffel en het Gouden Penseel en doen we een voorspelling.

Ook een feestelijke aankondiging in deze Update, en wel van de verkiezing van de mooiste, beste, favorietste kinderboeken aller tijden, die we organiseren in samenwerking met lezerscommunity Hebban: De Grote Vriendelijke 100! Vanaf 17 oktober, de laatste dag van de Kinderboekenweek, kun je 5 boeken nomineren op hebban.nl/stem. Alle inzendingen samen bepalen de uiteindelijke lijst met 100 titels, van prentenboek tot young adultroman, die we op 24 november 2021 vieren tijdens een bruisende live-opname in de Theater de Liefde in Haarlem. Kaarten voor deze Grote Vriendelijke Pakjesavond zijn voor Vrienden van de Show vanaf 15 oktober te bestellen, de algemene verkoop start 17 oktober. Vriend worden kan via vriendvandeshow.nl/degvpodcast.

Verwijzingen in deze aflevering

Kinderboekenweekkrant
De Kinderboekenweekkrant die onze Bas in opdracht van de Stichting CPNB heeft samengesteld is gratis af te halen in Nederlandse boekhandels en bibliotheken. De beroepenboom en andere downloads zijn te vinden op deze website (onder het tabblad Kinderboekenweek).

Kinderboekenweeklied
Het lied van de Kinderboekenweek wordt uitgevoerd door Kinderen voor Kinderen en is geschreven door Mark Haayema en gecomponeerd door Tjeerd Oosterhuis. Het is in z'n geheel te beluisteren op YouTube.

Ada Dapper
De boeken over Ada Dapper en Roza Rozeur van Andrea Beaty en David Roberts zijn vertaald door Edward van de Vendel en uitgegeven bij Nieuwezijds. De serie Ada Dapper Wetenschapper is te zien op Netflix.

Thé Tjong-Khing
Hele gesprek met Thé Tjong-Khing in de Taalstaat is hier te beluisteren.

Dolf Verroen en Francine Oomen
De documentaire 'Dolf Verroen, het kind, de schrijver' wordt op 2 en 3 oktober uitgezonden op NPO 2 en bij Omrop Fryslân en is terug te zien via NPO Plus. Het boek ‘Feestelijk maar vreselijk – herinneringen aan schrijvers’ van Dolf Verroen verschijnt op 10 november bij uitgeverij Leopold. Ons eigen gesprek met Dolf Verroen is hier terug te luisteren.

De documentaire 'Hoe overleef ik' over Francine Oomen wordt op 13 oktober uitgezonden in Het uur van de wolf.

Aflevering 51: Annet Schaap (m.m.v. Francine Oomen e.a.)

Wat een feest: voor het eerst sinds de uitbraak van het coronavirus konden we weer live opnemen met publiek! Vanuit Theater De Liefde in Haarlem spraken kinderboekrecensenten Jaap Friso (JaapLeest.nl) en Bas Maliepaard (Trouw) in de 51ste aflevering van De Grote Vriendelijke Podcast met schrijver en illustrator Annet Schaap, die na haar veel bekroonde 'Lampje' (Querido 9+) een nieuw prachtboek heeft geschreven: 'De Meisjes, zeven sprookjes' (Querido 11+). Het werd een rijk gesprek met vrolijke en ontroerende momenten, over de druk om goud te spinnen uit stro, zoenen met een kikker, over een dwingeland die niet kan schrijven, zusjes die van elkaar leren houden, over verlangen en de geest uit de fles bevrijden.

Met dank aan Francine Oomen en vertalers Irina Leichenko, Zandra Bezuidenhout, Anna Patrucco Becchi en Lise Bøgh-Sørensen voor hun bijdrage.

Verwijzingen in deze aflevering

Vriend van de Show worden en kans maken op een gewilde GVP-mok? Op deze website kun je een maandelijkse, jaarlijkse of eenmalige donatie doen!

Er verschenen al veel lovende recensies over 'De Meisjes, zeven sprookjes', bijvoorbeeld in NRC Handelsblad, Trouw, Het Parool en op JaapLeest en Tzum.

De column 'Regen uit je vingers' die Annet aan het begin van de podcast voorleest, staat in de Kinderboekenweekkrant 2021, die vanaf 6 oktober gratis te verkrijgen is in de Nederlandse boekwinkels en bibliotheken.

Onze aflevering met de Britse vertaalster van 'Lampje', Laura Watkinson, is hier terug te vinden.

MAAS theater toert van oktober 2021 t/m januari 2022 weer langs Nederlandse en Vlaamse theaters met de muziektheatervoorstelling 'Lampje'. Hier vind je de speellijst. Het liedje 'Het is al bijna donker', dat we in de podcast laten horen, is gecomponeerd door Djurre de Haan op een liedtekst van Annet Schaap en Moniek Merkx.

In 'De Meisjes, zeven sprookjes' heeft Annet Schaap illustraties gemaakt met de scraperboard-techniek. Het eerste omslag dat ze had gemaakt en dat het uiteindelijk niet geworden is, zie je hiernaast afgebeeld.

Aflevering 50: Update augustus 2021 (m.m.v. Lawrence Schimel en Johanna Pas)

Hoera! De 50ste aflevering van De Grote Vriendelijke Podcast is deze Update van augustus, met lekker veel nieuws, want in juli maakten we geen Update. Tussen de ballonnen en de bloemen in kinderboekwinkel Kiekeboek in Haarlem praten kinderboekrecensenten Jaap Friso (JaapLeest.nl) en Bas Maliepaard (Trouw) onder meer over het nieuwe Pippi Langkous-liedje, de opvallende prijsweigering van Charlotte Dematons, de pseudoniemen van Daan Remmerts de Vries en de verontrustende acties van de Hongaarse regering tegen kinderboeken met LHBTI+-personages. Over de boete die een boekwinkel daar kreeg voor het verkopen van de kartonboekjes 'Bedtijd' en 'Klaarwakker' van Lawrence Schimel en Elina Braslina (Kartonnen Dozen 2+) laten we de schrijver aan het woord en praten we door met vertaler en uitgever Johanna Pas.

Word vriend van de GVP!
In deze 50ste aflevering roepen we onze luisteraars ook op om Grote Vriendelijke Vriend van de GVP te worden door middel van een donatie via vriendvandeshow.nl/degvpodcast Het maken van de podcast kost veel tijd en we hopen dat je ons wilt steunen om ook de komende jaren de GVP te kunnen blijven maken.

Verwijzingen in deze aflevering

Charlotte Dematons
Hier lees je het juryrapport (pdf) van de Penseeljury, met onder het voorwoord de voetnoot waarin Dematons haar weigering van de Vlag & Wimpel voor 'Alfabet' toelicht. Het rapport van de Penseeljury staat in de pdf onder dat van de Griffeljury.

Pippi Langkous
Het nieuwe Pippi Langkous-liedje kun je op YouTube beluisteren.

Het wonderbaarlijke voorval
De speellijst voor de theatervoorstelling naar 'Het wonderbaarlijke voorval met de hond in de nacht' van Mark Haddon (De Fontein 12+) vind je hier.

Tentoonstelling Yvonne Jagtenberg
Op de website van WG Kunst vind je alle informatie over de tentoonstelling van Yvonne Jagtenberg.

Time
De lijst met de 100 beste young adult boeken ooit volgens een groep Amerikaanse auteurs, onder wie Jason Reynolds en Angie Thomas, vind je hier.

Aflevering 49: Yvonne Jagtenberg

Yvonne Jagtenberg was in 2019 te gast in De Grote Vriendelijke Eindejaarspodcast omdat ze dat jaar haar eerste Gouden Penseel won met het prentenboek 'Mijn wonderlijke oom' (Gottmer 4+). Het jaar erop hadden we dat kunnen herhalen, want toen won ze de prijs weer met 'Hup, Herman!' (Gottmer 4+). Maar in deze 49ste aflevering van De Grote Vriendelijke Podcast praten kinderboekrecensenten Jaap Friso (JaapLeest.nl) en Bas Maliepaard (Trouw) met haar over een heel ander boek: 'Wandert, de laatste jongen die naar zijn ouders luisterde'. Yvonne baseerde dit verhaal op de jeugd van haar vader, die opgroeide in een artistiek gezin.

Een vrolijk gesprek over de sfeer treffen van een tijd die je zelf niet bewust hebt meegemaakt, over opgescheept zitten met je ouders (en je ervan losmaken), over foto's van mooie vrouwen uit de krant knippen, borsten met jongensnamen en het vinden van je bestemming.

Verwijzingen in deze aflevering
Voordat Yvonne Jagtenberg twee opeenvolgende jaren het Gouden Penseel won, was dat nog maar één keer eerder gebeurd: in 1999 en 2000 kreeg Annemarie van Haeringen de prijs voor respectievelijk 'Malmok' (tekst: Sjoerd Kuyper) en 'De prinses met de lange haren'.

Yvonne vertelt tussen neus en lippen door dat ze een documentaire heeft gemaakt. Dat gaat om 'Engel en Beest', over zanger Alex Roeka, onder regie van Yvonnes echtgenoot Arno Kranenborg.

Op Wikipedia vind je meer informatie over Toni Boltini en Tata Mirando.

Besproken boeken

'Au!'
Karst-Janneke Rogaar
Kluitman 5+

'De goede dieven'
Katherine Rundell
Vertaling: Jenny de Jonge
Tekeningen: Matt Saunders
Luitingh-Sijthoff 10+

Aflevering 48: Albert Verwey-lezing Bibi Dumon Tak

'Wipneus en zijn schimmelige vriendje Pim' is de titel van de Albert Verwey-lezing die Bibi Dumon Tak op woensdag 23 juni 2021 uitsprak, ter afsluiting van haar gastschrijverschap aan de Universiteit Leiden. Als auteur en als lezer van jeugdliteratuur, kan ze niet aanzien hoe jonge lezers worden afgescheept met stoffige boeken en saaie methoden. In de lezing breekt ze een lans voor 'onveilig' leren lezen, voor actuele jeugdliteratuur, en voor een definitieve afrekening met de boekenserie 'Wipneus en Pim'.

Verwijzingen in deze aflevering
Dit is de tweet waar Bibi Dumon Tak haar lezing aan ophangt.

De leesmethode 'Veilig leren lezen' verschijnt bij uitgeverij Zwijsen. Op deze website lees je er meer over.

De tekst van de lezing is ook als boekje verkrijgbaar voor € 7,50 (Querido).

Bibi Dumon Tak leest het gedicht 'Wat je moet doen als je moeder huilt' van Edward van de Vendel voor, uit de bundel 'Wat je moet doen als je over een nijlpaard struikelt' (Querido 8+). Van dat gedicht werd door de Vlaamse zanger Johannes Genard dit liedje gemaakt.

Op deze website lees je alles over de Tijgerlezen-serie.

Hier vind je de lijst met nieuwe klassiekers die Volkskrant-recensent Pjotr van Lenteren opstelde.

De GVP-aflevering met Bibi Dumon Tak luister je hier.

Boeken
Bibi Dumon Tak noemt in haar lezing veel schrijvers, maar ook een paar specifieke boeken waarvan ze hoopt dat het grote publiek die zal omarmen:

'Kapitein Kees' - Anke Kranendonk (Lemniscaat 6+)
'Spinder' - Simon van der Geest (Querido 9+)
'Het werkstuk' - Simon van der Geest (Querido 10+)
'Lepelsnijder' - Marjolijn Hof (Querido 10+)
'Lampje' - Annet Schaap (Querido 9+)
'Wat je moet doen als je over een nijlpaard struikelt' - Edward van de Vendel (Querido 8+)
'Zeb.' - Gideon Samson (Leopold 8+)
'Iep!' - Joke van Leeuwen (Querido 10+)
'Hotel de grote L' - Sjoerd Kuyper (Lemniscaat (10+)
'Wij waren hier eerst' - Joukje Akveld (Gottmer 9+)
'Winterijs' - Peter van Gestel (De Fontein 10+)
'Bezoek van Mister P' - Veronica Hazelhoff (Querido 9+)

Aflevering 47: Catharina Valckx

Toen we schrijfster en illustratrice Catharina Valckx uitnodigden om te komen praten over haar nieuwe prentenboeken 'Vuurtje en de dikke steen' (Querido 4+) en 'Leentje op vakantie' (Gottmer 4+) wisten we nog niet dat ze op de dag van de opname verrast zou worden met een Zilveren Griffel voor 'Die kleine is Don, de lange is Sjon' (Querido 6+). In deze 47ste aflevering van De Grote Vriendelijke Podcast praten kinderboekrecensenten Jaap Friso (JaapLeest.nl) en Bas Maliepaard (Trouw) dus ook even over dat boek. Een gesprek over minimalisme, zo dood zijn als een theezakje, over absurde humor, de computer als toverdoos, over lief zijn zonder dat het klef is en een meisje met haar als een brandje. (Foto rechts van Chris van Houts: Catharina Valckx met Zilveren Griffel).

Verwijzingen in deze aflevering
Hier vind je het juryrapport (pdf) van de Zilveren Griffels 2021.

Er komen in de aflevering verschillende boeken van Catharina voorbij, zoals 'Roek de Ridder' (De Harmonie 4+), de serie over cowboyhamster Billy (Gottmer 4+), 'De koning en de kip' (Gottmer 4+) en 'Otto spaart schelpen' (De Harmonie 4+). Samen met Nicolas Hubesch maakte ze 'Victor' (Gottmer 4+).

De speech die Catharina hield bij de uitreiking van de Kinderboekwinkelprijs 2011 voor 'Poten omhoog!' lees je hier.

Besproken boeken

'De nacht van Ronke'
Jef Aerts
Tekeningen: Marit Törnqvist
Querido 10+

'De Godden broers'
Meg Rosoff
Vertaling: Jenny de Jonge
Luitingh-Sijthoff 15+

Aflevering 46: Update juni 2021 (m.m.v. Hélène Lesger)

De eerste Grote Vriendelijke Update in korte broek dit jaar. Op een warme junidag praten we in kinderboekwinkel Kiekeboek over het kinderboekennieuws van de afgelopen weken. Er stierven vier schrijvers; bij het overlijden van Eric Carle, geestelijk vader van Rupsje Nooitgenoeg, staan we stil met zijn productie-agent, de Nederlandse Hélène Lesger. Verder blikken we terug op de pulp-rel en komt het Grote Vriendelijke Publiek aan het woord over kinderboekverfilmingen. En zoals altijd is er een nieuwsbulletin met Bert Kranenbarg.

Verwijzingen in deze aflevering

Pulp
De lange versie van het essay van Yra van Dijk en Marie-José Klaver over de Jonge Jury en pulp in het onderwijs vind je in De Nederlandse Boekengids. Het volledige gesprek in Dit is de dag met Klaver en schrijfster Chinouk Thijssen kun je hier terugluisteren. De reactie van Stichting Lezen en Passionate Bulkboek stond in de Volkskrant. Joke van Leeuwen steunde het pleidooi van Van Dijk en Klaver in een brief in de Volkskrant (de tweede brief van boven).

Zandsculpturen
Omroep Flevoland nam een kijkje bij de zandsculpturen in het Kuinderbos bij Bant. Die reportage kun je hier bekijken.

Adriaan van Dis
Het gesprek over ontlezing met Adriaan van Dis in het tv-programma Buitenhof kun je hier terugkijken.

Eric Carle
Meer informatie over Eric Carle vind je op zijn website. Over het Eric Carle Museum of Picture Book Art in Amherst, MA, lees je hier.

Flora en de fantastische eekhoorn
Van alle genoemde films zijn natuurlijk trailers op YouTube terug te vinden. Die van 'Flora en de fantastische eekhoorn' naar het boek van Kate DiCamillo bekijk je hier.